İşyeri Hekimlerinin 5 Görevi
İşyeri Hekimlerinin 5 Görevi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kabul görmüş sertifikaya sahip olan hekimlere, işyeri hekimi denmektedir. Çalıştıkları yerlerin sağlık ve güvenlik önlemlerini yükseltmek amacıyla, uluslararası standartlar gereğince düzenlenen kanunlara bağlı kalmak için iş güvenliği uzmanlarıyla birlikte çalışmaktadırlar. İşyeri hekimleri, işe girişlerde sağlık raporlarının düzenlenmesi, çalışanların periyodik sağlık muayenelerini yapmak ve raporlamak, iş sahası denetimlerinde bulunmak, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu’na katılmak gibi görevleri bulunmaktadır. İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri, hizmet verdikleri firmalar vb. işyerlerinde çalışan sayısına bağlı bir durumdur. İşçi sayısının az olması durumunda yarı zamanlı çalışabilirken, sayının artmasıyla tam zamanlı çalışmaları gerekmektedir.
İş Yerinde Sağlık Rehberliği
İşyeri hekimlerinin görevleri arasında, çalıştıkları yerdeki işleyişin sağlıkla alakalı kısımlarında rehberlik etme görevleri vardır. İş sağlık ve güvenliği çerçevesinde, çalışan kişilerin çalışma sahalarını gözlemleyerek, işverene rehberlik yapması gerekmektedir. Bununla beraber çalışanların sağlıklarının korunması ve geliştirilmesi amacıyla yapılabilecek aktivitelerle ilgili tavsiyede bulunabilir. İşin niteliği gereği kullanılan maddeler, işin planlaması ve uygulaması, çalışma esnasında giyilecek ekipmanların belirlenmesi gibi konuları İş sağlığı ve Güvenliği Mevzuatına bağlı olarak uygulamalarda bulunması gerekmektedir. İşin niteliği gereği, çalışan kişilerde meydana gelen meslek hastalıklarının hangi sebepten kaynaklandığını araştırmak ve tekrarlanmaması için önlemler alması gerekmektedir. Çalışanların vakit geçirmek, yemek yemek ve belirli ihtiyaçlarını karşıladıkları, kantin, yemekhane, emzirme odası, soyunma odası, tuvalet ve duşlar gibi yerlerin hijyenini denetlemeli, içilecek içme suyunun ve çalışanların beslenme ihtiyaçlarına yönelik tavsiyelerde bulunmalıdır. Ayrıca, işyerinde alınması gereken tedbirleri, işverene yazılı bir şekilde iletmesi gerekmektedir.
Risk Değerlendirmesi
İş sağlığı ve güvenliği kapsamında, risk değerlendirmesi amacıyla yapılan çalışmalara ve uygulamalara katılarak, değerlendirme neticesinde alınması gereken önlemler konusunda çalışmalar yapıp, işverene bu konuda tavsiyelerde bulunup, takibini yapması gerekmektedir. Bununla beraber Hamile ya da bebek emziren kadınlar, 18 yaşını doldurmamışlar, meslek hastalığı riski veya ön tanısı olanlar, alkol, ilaç veya uyuşturucu bağımlılığı olanlar, yaşlılar, kronik rahatsızlığı olanlar vb. şekilde özel bir takip gerektiren çalışanlar için yakın gözlem ve güvenlik sağlaması gerekmektedir. İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri iş yerinde çalışan kişi sayısına, çalışan kişilerin özel durumlarına, denetleme yoğunluklarına bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Bu anlamda yarı zamanlı ya da tam zamanlı olarak çalışırlar. Bu bağlamda işyeri hekimleri çalışma süreleri değişkenlik gösterebilir. Çalışanlar, işyeri hekiminin çalışma takvimine bağlı olarak, görüşme sağlayabilirler.
Sağlık Gözetimi
işyeri hekimleri, işe yeni giren kişilerin ve hali hazırda çalışan kişilerin muayenelerinde gerekli tetkikleri yaparken çalışanları bilgilendirmek ve izinlerini almak durumundadır. Akşam ve gece vardiyalarını da kapsamak üzere çalışanların sağlık gözetimini yapmaları gerekmektedir. İşyerinde çalışan kişilerin, kişilik özellikleri, işyerinin yer aldığı tehlike kategorisini ve işin gerektirdiklerini değerlendirerek, uluslararası standartlara uygun şekilde periyodik muayenelerini gerçekleştirmelidir. Muayene sonuçlarını yönetmelikte verilen örneğe uygun olarak düzenlemeli ve dosya halinde muhafaza etmelidir. Yukarıda belirtilen özel politika uygulanması gereken gruplara, meslek hastalığı riski taşıyan kişilerin, uygun pozisyonda çalışabilmeleri için gerekli muayeneleri yaparak rapor düzenlemelidir. Meslek hastalığı tanısı konulan çalışanın çalıştığı birimdeki diğer çalışanları da muayene etmelidir. Yaşadığı sağlık problemleri sebebiyle işe devamsızlık yapan kişilerin, sağlık problemlerinin yaptığı işle alakalı olup olmadığını saptanmalıdır. Alakalı bir durum olması halinde, iş alanında çeşitli iyileştirmeleri, işverenin onayına sunmalıdır. Sağlık sorunları sebebiyle işe devamsızlık sağlayan kişilerin işe dönmek istediklerinde, eski görevlerini yapmak için elverişli olup olmadıklarını saptamak üzere muayene yapmalıdır. Bununla beraber işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ile koordineli bir şekilde çalışarak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını iş güvenlik uzmanıyla beraber değerlendirmelidir.
Eğitim Bilgilendirme ve Kayıt
İşyeri hekimleri yönetmeliği gereğince işyeri hekimleri, çalışanların iş sağlık ve güvenliği eğitimlerini alakalı mevzuata uygun bir şekilde planlayarak, işverenin onayına sunduktan sonra uygulamalarını yapmalıdır. Belirli iş yerlerinde ilk yardım ve acil müdahale yapabilen çalışanların olması gerekmektedir. İşyeri hekimi, böyle bir çalışanın olmaması halinde, çalışanlara gerekli eğitimleri mevzuata uygun bir şekilde eğitim sağlamalıdır. Yöneticilere, işyerinde olması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve işçilere, temel sağlık, temizlik, iş sağlığı ve güvenliği, bağımlılık oluşturabilecek madde kullanımının kişiye olumsuz etkilerini, iş esnasında kullanılması ve gereken kıyafet ekipmanlarını kullanmak gibi konularda eğitim vermek ve bu eğitimlerin verilmesini sağlamalıdır. Bununla beraber işyerinde çalışan kişilere karşılaşabileceği riskler, periyodik muayeneleri, sağlık gözetimi hakkında bilgi vermelidir. İş sağlığı ve güvenlik uzmanıyla birlikte çalışarak, sağlık gözetimi sonuçlarını yıllık bir değerlendirme şeklinde raporlamak durumundadır.
İlgili Birimlerle İşbirliği Halinde Olmalıdır
İşyeri hekimlerinin görev yetki sorumluluk ve eğitimleri hakkında yönetmelik kapsamında işyeri hekimleri bazı ilgili birimlerle işbirliği içerisinde olmalıdır. İşten kaynaklanan kazalar ve meslek hastalıklarının değerlendirmesi, iş sahalarında yapılabilecek iyileştirmeler, teknolojik ve donanımsal yeniliklerin test edilmesi gibi iyileştirme programlarına katılmalıdır. Gerekli olan anlarda kullanılması hedefiyle iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerinin hazırlanmasında iş güvenliği uzmanına yardımcı olmalıdır. İş sağlığı ve güvenlik uzmanıyla beraber, gelecek yılda gerçekleştirilecek faaliyetlerin olduğu yıllık çalışma planı hazırlanmalıdır. Eğer herhangi bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu varsa bu kurulla işbirliği halinde çalışmalıdır.